OKB Nedir? Obsesyon ve Kompulsiyon Nedir?
Obsesif kompulsif bozukluk (okb); en yalın, en anlaşılır tabiriyle "takıntı hastalığı" olarak bilinen rahatsızlıktır.
Hastalığın isminde geçen obsesyon kelimesi; kişinin rahatsız olmasına ve düşünmek istememesine rağmen önleyemediği düşünceleri, yani takıntıları ifade ederken kompulsiyon kelimesi de kişinin, bu düşüncelerden kurtulmak için yaptığı eylemleri ifade eder.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri
Obsesif kompulsif bozukluk deyince hemen hemen herkesin aklına "temizlik takıntısı" gelse de aslında OKB'nin çok fazla çeşidi vardır.
Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin kimisi hastalık kapma düşüncesine takıntılıyken kimisi metafizik konulara takıntılı olabilir veya durduk yere birine zarar vereceği düşüncesine takıntılı olabilir.
Örneğin; OKB'li bazı annelerin "ya bebeğime zarar verirsem, ya onu camdan atarsam" şeklinde takıntılarının olduğuna rastlanılabilir. Yani OKB, temizlikten çok daha başka konulardaki takıntılar olarak da karşımıza çıkabilir.
Takıntı hastalığı olan kişi, aklına gelen düşünceleri engellemek için çok çabalar ancak başaramaz. Düşünmek istemedikçe aynı şeyi düşünmeye devam eder. Bu düşünceyi ortadan kaldırmak için de bir eylemde bulunur.
Örneğin temizlik takıntısı olan biri, sürekli aklına gelen kirlenmiş olma düşüncesine karşılık olarak elini yıkayabilir. Ancak yine de bu düşünceden kurtulamaz, böylece bir kısır döngüye girer ve ortaya, sürekli tekrarlanan bir eylem çıkar.
Obsesif kompulsif bozukluk, kişinin yaşam kalitesini oldukça düşüren, sosyal çevresini olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Çünkü takıntılı kişiler, çok detaycı düşünmeye başlar ve düşüncelerinden kurtulmak için yaptığı eylemi doğru yapıp yapmadığına da bir türlü emin olamaz. Özellikle ileri seviyelerde kişi, takıntısından başka bir şey düşünemez hale gelir.
Temizlik takıntısı gibi bazı okb türlerinde, kişinin fiziksel sağlığı da bozulmaya başlar. Örneğin; sürekli el yıkamaktan dolayı cilt problemleri yaşayabilir veya yiyecekleri bile sabunla yıkadığı için başka fizyolojik hastalıklar ortaya çıkabilir.
Diğer pek çok psikolojik bozukluktan farklı olarak OKB'li kişiler, akıllarına sürekli gelen düşüncenin saçma olduğunu, normal olmadığını bilir. Bu yüzden de birçoğu, bu durumu diğer insanlardan gizlemeye çalışır.
Hafif düzeyde OKB'li kişiler, durumu gizlemeyi başarabilse de ileri seviye takıntı hastalığı olan kişiler bunu başaramaz ve profesyonel yardım almak zorunda kalır. Diğer pek çok rahatsızlıkta olduğu gibi, obsesif kompulsif bozuklukta da kişi ne kadar erken yardım alırsa iyileşme süreci de o kadar hızlı ve kolay ilerler.
Eğer obsesif kompulsif bozukluk ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz buraya tıklayarak çeşitli vaka örneklerinin de bulunduğu makaleye göz atabilirsiniz.
Yararlanılan kaynaklar: Morris, C. (2002). Psikolojiyi Anlamak. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
Öztürk, O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Hekimler Yayın Birliği
Geçtan, E. Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar
İlginizi çekebilir: Zihinsel Sağlık İçin Kazanılması Gereken Alışkanlık: Spor ve Egzersiz
0 Yorumlar