Paranoya ve paranoyak nedir? Paranoid kişilik bozukluğu belirtileri, paranoya hastalığı ve belirtileri...
Paranoya; insanlara, durumlara veya olaylara karşı aşırı şüphecilikle kendini gösteren bir hastalık olarak tanımlanabilir. Paranoya hastalığı sebebiyle kişide oluşan şüpheler, dayanaksız ve mantık dışıdır.
Paranoyak kişiler; iyi niyetli bir sözü, olayı veya durumu bile kendi hayal dünyası çerçevesinde gerçekte olduğundan çok farklı yorumlar ve altında kötü bir niyet yattığına inanır.
Paranoyakların şüpheleri her ne kadar kanıtsız ve mantık dışı olsa da bu şüpheci düşünce ve inanışlarını insanlara bir mantık çerçevesinde sunmakta oldukça başarılıdırlar.
Paranoya; genelde şizofreni gibi başka hastalıklarla birlikte ortaya çıksa da bazen sadece paranoid kişilik bozukluğu (Kişilik Bozukluğu Nedir? Kişilik Bozuklukları Belirtileri) olarak da kendini gösterebilir.
Paranoya Belirtileri
Paranoyak bir kişi, aşırı şüpheci ve güvensizdir. İnsanların sadakatinden hiçbir zaman emin olamaz ve her hareketin, her sözün altında kendisine yönelik bir art niyet arar.
İnsanların öneri veya eleştirilerine katlanamaz. Kendisine bir eleştiri yöneltildiğinde kolayca öfkelenir. Çünkü bu eleştiriyi art niyetli bir saldırı olarak algılar ve savunmaya geçer.
Paranoyaklar, aşırı güvensizlik ve şüphecilikleri yüzünden aşırı derecede kıskançtırlar ve kendilerine has komplo teorileri vardır.
Örneğin; kötü niyetli kişilerce takip edildiklerine, yiyeceklerine zehir katıldığına, eşlerinin onları aldattığına veya yakınlarının onlara zarar vermek için planlar yaptığına inanırlar.
Komplo teorileri ve güvensizlik, paranoyaklarda yüksek kaygı, korku veya öfkeye sebep olur. Bu nedenle kendilerine veya başkalarına zarar verme ihtimalleri yüksektir.
Paranoyak kişilere düşüncelerinin aksini ispatlayan kanıtların sunulması bir işe yaramaz. Her zaman kendilerini haklı görürler ve hasta olduklarını kesinlikle kabul etmezler.
Tüm bunların bir getirisi olarak paranoyaklar, sosyal ilişkilerde oldukça başarısızdır. Aile ve arkadaşlık ilişkilerinde sürekli sorun yaşarlar.
Başkalarıyla birlikte çalışmakta veya yakınlık kurmakta çok zorlanırlar. Bu nedenle sosyal yalıtılmışlık da paranoyaklarda sıklıkla rastlanabilen bir durumdur.
Paranoya Hastalığı Neden Olur?
Paranoyanın kesin sebebi bilinmese de ortak görüşçe kabul edilen bazı durumların paranoya nedeni olduğu söylenebilir.
Genetik yatkınlık, şizofreni gibi (Şizofreni Nedir? Şizofreni Hastalığı Belirtileri ve Nedenleri) başka ruhsal hastalıklara sahip olma, çocukluk travmaları ve uyuşturucu kullanımı gibi durumlar paranoyanın sebepleri olarak sayılabilir.
Yararlanılan kaynaklar: Morris, C. (2002). Psikolojiyi Anlamak. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
Öztürk, O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Hekimler Yayın Birliği
Geçtan, E. Psikodinamik Psikiyatri ve Normaldışı Davranışlar
İlginizi çekebilir: Hipokondri (Hastalık Hastalığı) Nedir? Hipokondriya Belirtileri ve Nedenleri
0 Yorumlar